Wynalazki inspirowane Marią Skłodowską - Curie

"...Rozwijać pracownie naukowe, które Pasteur nazwał "świętymi przybytkami ludzkości" - ułatwiać zadanie tym co pracują dla nauki - otaczać opieką młodzież pragnącą wiedzy, aby pozyskać pracowników przyszłości - stwarzać warunki, w którychby wrodzone a cenne zdolności mogły się uświadamiać i poświęcać służbie ideału - i nadto prowadzić społeczeństwo drogą rozwoju potęgi, tak duchowej jak materyalnej..." - naukowy testament Skłodowskiej

 

 

Fragmenty artykułu dostępnego tutaj

Zbadanie mechanizmów promieniotwórczości i odkrycie dwóch nowych pierwiastków radioaktywnych przez małżeństwo Curie zaowocowało setkami tysięcy wynalazków - przypomniał (...) wiceprezes Urzędu Patentowego Sławomir Wachowicz.

Historię wynalazków związanych z odkryciami Marii i Piotra Curie Wachowicz przedstawiał na konferencji "Wybitne odkrycia źródłem inspiracji dla wynalazców", zorganizowanej (...) w Warszawie z okazji stulecia przyznania Marii Skłodowskiej-Curie drugiej Nagrody Nobla.

Z promieniotwórczością wiążą się głównie wynalazki w dziedzinie energetyki jądrowej i medycyny. Tylko w branży "Fizyka jądrowa i technika jądrowa", zarejestrowanych jest obecnie ponad 238 tys. patentów, dotyczących takich zagadnień, jak pozyskiwanie energii z rozpadu jądrowego lub budowa reaktorów jądrowych. Opatentowana została również porównywalna liczba zastosowań promieniotwórczych pierwiastków w medycynie. Wszystkie te innowacje mają swoje pierwotne źródło w pierwszych badaniach nad promieniotwórczością, prowadzoną przez naszą rodaczkę i jej męża.  Już w 1911 r. prof. Bronisław Sabat opracował metodę rentgenokimografii, pozwalająca zapisać przebieg zjawisk ruchowych narządów wewnętrznych, zwłaszcza serca i dużych naczyń. W 1914 r. prof. Karol Meyer - polski lekarz - opatentował w Niemczech lampę rtg z dwoma lub więcej anodami. Prof. Stanisław Januszkiewicz w 1935 roku uzyskał patent na metodę ograniczania wiązki promieniowania jonizującego za pomocą światła widzialnego, stosowaną dziś w tzw. przesłonach głębinowych.  Frederic Joliot-Curie (zięć Marii Skłodowskiej-Curie), Hans Halban, Lew Kowarski i Francis Perrin w maju 1939 r. zgłosili wynalazki dotyczące przemysłowego zastosowania łańcuchowej reakcji rozszczepiania dla celów energetycznych. W USA firma Firestone Tire & Rubber Company uzyskała natomiast patent na pierwsze przemysłowe zastosowanie polonu - w samochodowych świecach zapłonowych.  Jak zauważył Wachowicz, małżeństwo Curie nigdy jednak nie uzyskało patentu związanego z żadnym ze swoich odkryć. Największe z nich - zidentyfikowanie i wydzielenie radu, przyniosło im największą sławę i mogłoby przynieść największe pieniądze, jednak opatentowanie go nie byłoby takie proste.

Samego odkrycia radu nie można było opatentować, ponieważ - jak tłumaczył wiceprezes UP RP - odkrywanie fenomenów od zawsze istniejących w przyrodzie nie jest uważane za wynalazek. Podobnie ochronie patentowej nie mogła podlegać wiedza zdobyta przez państwa Curie na temat zjawiska promieniotwórczości. Mogli jedynie opatentować metodę rozdzielania pierwiastków promieniotwórczych, wykorzystaną przez nich do wyizolowania polonu i radu, ale i tego nie zrobili.

- Mógł zdecydować o tym początkowy brak świadomości znaczenia tego odkrycia dla przemysłu oraz sceptycyzm wobec praktycznego zastosowania radu. Ale nie mniej istotne było to, że w 1903 r. sole radowe produkowane już były w Niemczech bez ich pomocy, zgodnie z metodą Friedricha Giesela, a to mogłoby uniemożliwić im uzyskanie patentu - powiedział PAP Wachowicz.

Według niego, dla państwa Curie kwestia patentu była sprawą drugorzędną.
- Oni byli naukowcami czystej wody. Maria Skłodowska-Curie wielokrotnie podkreślała, że wszystko, co odkryła, powinno być dostępne dla wszystkich. Podobnie postąpił Ignacy Łukasiewicz po skonstruowaniu lampy naftowej - wyjaśnił.